Do prawidłowego doboru piły tarczowej potrzebne są nam informacje takie jak:

• Średnica zewnętrzna

• Średnica wewnętrzna

• Rodzaj obróbki (wzdłużna, poprzeczna, formatowanie, podcinanie)

• Rodzaj materiału obrabianego

• Obroty wrzeciona

• Prędkość posuwowa materiału

• Żądana szerokość rzazu

• Informacja na temat mocowania (otwory, kliny)

Dobierając odpowiednią piłę należy mieć na uwadze to, że minimum dwa zęby muszą skrawać materiał jednocześnie. Zapewnia to dobrą stabilność pracy oraz pracę bez nadmiernej udarności. Ilością zębów możemy regulować posuw materiału. Obciążenie jakie wyznaczamy pile musi być skorelowane z mocą silnika. Musimy wiedzieć też, że nie możemy dobrać piły o dużej średnicy mając małą szerokość korpusu. Można spotkać się z zestawem specjalnych prowadnic dla cienkich pił zapewniających zwiększoną sztywność lecz ten pomysł jest w fazie badań. Dobierając odpowiednie uzębienie możemy uzyskać odpowiednią jakość cięcia.

Prawidłowa eksploatacja zapewnia minimalne zużycie narzędzia przy pełnym jego wykorzystaniu. Musimy pamiętać o tym żeby zaokrąglenie ostrza nie przekroczyło 0,2mm, zapewnia nam to nieprzeciążanie ostrza. Dalsza praca na tak stępionym ostrzu jest niebezpieczna oraz rosną nam koszty energii. Piła nadaje się do ostrzenia. Musimy pamiętać o odpowiednim dobraniu parametrów obróbki oraz prawidłowym ustawieniu narzędzia (klin, walce dociskowe, przykładnice…). Zapewnienie odpowiedniego odpylenia zwiększa żywotność narzędzia. Jeżeli narzędzie będzie dokładnie zaostrzone tym okres eksploatacji piły będzie dłuższy.

W piłach do pilarki wielosiłowej występują rozwiązania konstrukcyjne, które ułatwiają pracę oraz zmniejszają zapotrzebowanie na moc. Do nich należy między innymi nóż promieniowy (noże czyszczące zewnętrzne), noże promieniowe wewnętrzne (chronią przed tarciem o materiał, przegrzaniem, stabilizują pracę piły w materiale i przywracają prawidłową pozycję piły podczas błądzenia), kliny wpustowe - przy montażu pił na wielopile musimy pamiętać o obróceniu każdej kolejnej piły o wpust. Kliny na których osadzone są wpusty ustawione są w taki sposób, że jeden zestaw wypada na podziałce tarczy a drugi na ½ podziałki. Zapewnia to zmniejszenie poboru prądu gdyż w danej chwili pracuje ½ pił w pilarce.

Piły przeznaczone dla wielosił posiadają bardzo duże kąty geometrii ostrza i wąski rzaz. Dzięki temu osiągają znacznie zmniejszone opory skrawania po powoduje zwiększenie posuwu. Występują zestawy pił w sprzęgu do ponad 20 sztuk.

Jeżeli mamy do czynienia z suchą tarcicą i chcemy ją rozcinać wzdłuż na lamelki, najlepiej do tego nadają się piły z ogranicznikami posuwu. Ograniczniki chronią węgliki przed wypadającymi sękami które mogą wykruszyć a nawet wyłamać spiek. Występują także piły ultra cienkie. Przeznaczone są do rozkroju tarcicy z gatunków miękkich. Piła posiada rzaz dochodzący do 1,4mm. Zapewnia to bardzo małą stratę materiału przy jednoczesnym zachowaniu stabilności. Piły te charakteryzują się krótką żywotnością i wymagają częstego ostrzenia. Podczas eksploatacji nie wymontowuje się ich pojedynczo lecz całym zestawem. Zapewnia to krótki czas międzyoperacyjny. Piły tego rodzaju ze względu na małą grubość, przy nieprawidłowych parametrach obróbki, mogą bardzo szybko nagrzewać się.

Mówiąc o dobrej jakości cięcia piła musi spełniać następujące wymagania:

• cięcie musi być czyste bez wyrwań i ząbkowania,

• cięcie musi charakteryzować się stabilnością wymiarową,

• cięcie musi być szybkie - małe opory skrawania,

• żywotność narzędzia musi być długa.

Najczęstsze problemy pojawiające się podczas eksploatacji pił tarczowych:

• krótka żywotność piły,

• przypalenia korpusu, przegrzewanie,

• pokrzywienie piły,

• falowanie piły - błądzenie,

• pękanie korpusu piły,

• uszkodzenie uzębienia,

• duży hałas podczas pracy.

Krótka żywotność piły może być spowodowana zastosowaniem złego rodzaju materiału tworzącego noże skrawające (stellit, węglik…), występowaniem kory, piasku, spoin klejowych itd. Przyczyną krótkiego czasu pracy może być zła metoda ostrzenia, źle dobrane parametry piły lub złe parametry obróbki. Wiadomym jest, że zbyt duży posuw jest niebezpieczny lecz za mały jest także bardzo niekorzystny dla piły. Narzędzie trze ostrzami po już obrobionej powierzchni nagrzewając się. Piła może ulec rozhartowaniu. W drewnie mogą występować także odłamki z czasów wojny, różne gwoździe itd. Wszystkie metalowe ciała obce w drewnie mogą spowodować skruszenie węglików (HM). Niezależnie od tego czy węglik jest twardy czy miękki, każdy rodzaj jest kruchy i nie należy narażać go na zbędne uszkodzenia. Podczas ostrzenia trzeba unikać zmiany kąta geometrii ostrza, niepoostrzenia, przegrzania materiału - w wyniku nadmiernego ostrzenia bez chłodzenia z węglika odparuje kobalt co spowoduje kruchość spieku. W przypadku narzędzi wykonanych ze stali szybkotnącej HSS, następuje rozhartowanie i relaksacja naprężenia wewnętrznego zapewniającego sztywność. Podczas ostrzenia może pojawić się nierównomierność zaostrzenia, co powoduje bicie narzędzia. Przypaleniu mogą ulec piły nie czyszczone podczas eksploatacji, zachlapane żywicą lub włóknami. Przypalenia często występują w piłowaniu wzdłużnym (tarcie o powierzchnie materiału). Przypalenia mogą występować także przy nadmiernym przeciążaniu narzędzia. Piły przy rozległym przypaleniu odpuszczają się i nie nadają się do dalszej eksploatacji. Często przypaleniu towarzyszy odkształcenie. Jeżeli piła stępi się a my nie przerwiemy eksploatacji musimy liczyć się z pokrzywieniem narzędzia. Zastosowanie dużych prędkości posuwowych w połączeniu ze zwykłymi piłami w sprzęgach wielosiłowych, może skutkować przełamaniem piły i jej wycofaniem z eksploatacji. Często nazywa się takie piły kapeluszami. Falowanie najczęściej spowodowane jest źle dobraną średnicą zacisków (1/3 średnicy piły), biciem osiowym lub źle dobranym uzębieniem.

Typy uzębienia:

• proste - oferują optymalną jakość cięcia,

• naprzemiennie ukośne - dobra jakość cięcia lecz może występować ząbkowanie przy dużym obciążeniu,

• baryłkowate - wysoka jakość ale duże obciążenie,

• zęby naprzemiennie trapezowo - proste - nie stosowane w obróbce drewna tartacznego, jakość cięcia dobra.

Trzeba pamiętać że im większy kąt geometrii ostrza tym większa tendencja narzędzia do ząbkowania.

Do pęknięcia piły może dojść przy skrajnie ciężkich warunkach pracy. Mogą występować pęknięcia przy zaciskach spowodowane za małą średnicą kołnierza dociskowego. Przy pracy zbyt małej ilości zębów w materiale mogą powstać pęknięcia udarne. Do pęknięcia może dojść przy skrawaniu z rozbitym łożyskiem wału wrzeciona. Może także dojść do zmęczenia korpusu materiału. Najczęstszą przyczyną hałaśliwej pracy piły jest wpadanie w drgania spowodowane uszkodzeniem łożyska lub nadmiernego przeciążenia piły.

Autor: Marcin Drobny

O autorze: Marcin Drobny pracuje w firmie Made of Wood Group. Jest handlowcem i specjalistą w dziedzinie technologii drewna.

Dołącz do Marcina Drobnego na Google+

Strona: www.zrobionezdrewna.pl